Stawanie się dorosłym to głęboki proces wewnętrzny, który wiąże się z dojrzewaniem emocjonalnym, świadomością siebie oraz umiejętnością odnalezienia się w świecie zewnętrznym. Dorosłość to coś znacznie więcej niż tylko osiągnięcie pełnoletniości – to nabywanie zdolności do pełniejszego i bardziej autentycznego życia. Oto, co jeszcze psychodynamiczna perspektywa mówi o tym, co „dorosłego” jest w dorosłości:
1. Większa świadomość swoich potrzeb i pragnień
W dorosłości, zwłaszcza po terapii, człowiek uczy się lepiej rozpoznawać, czego naprawdę chce, a co jest wynikiem presji zewnętrznej lub wewnętrznych przekonań wyniesionych z dzieciństwa. Psychologia psychodynamiczna mówi o tym jako o przejściu od zewnętrznie narzuconych pragnień do tych, które są naprawdę nasze. To oznacza, że dorosły potrafi odróżniać swoje potrzeby od potrzeb innych, czego dziecko często jeszcze nie umie.
2. Zdolność do radzenia sobie z ambiwalencją
Dzieci często widzą świat w czarno-białych barwach – coś jest albo dobre, albo złe. W dorosłości uczymy się, że życie jest pełne sprzeczności i że coś może jednocześnie być trudne i wartościowe. To zdolność do radzenia sobie z ambiwalencją, która jest kluczowa dla dojrzałego funkcjonowania. W psychodynamicznym ujęciu jest to wyraz zdolności do integracji różnych części siebie – zarówno tych pozytywnych, jak i tych, które są trudniejsze do zaakceptowania.
3. Poczucie sprawczości i odpowiedzialności
Dorosłość to umiejętność przyjmowania odpowiedzialności za swoje życie. To oznacza, że przestajemy obwiniać innych (rodziców, przeszłość, okoliczności) za to, kim jesteśmy dzisiaj. Psychodynamiczne podejście podkreśla, że dorosłość oznacza uznanie, iż mamy wpływ na swoje życie. To przejście od poczucia bycia ofiarą do poczucia sprawczości, gdzie zaczynamy widzieć siebie jako osoby, które mogą podejmować decyzje i zmieniać swoją rzeczywistość.
4. Zdolność do budowania głębokich, autentycznych relacji
Dorosłość w psychodynamicznym ujęciu to zdolność do nawiązywania bliskich, autentycznych relacji z innymi. Dziecko często potrzebuje akceptacji i aprobaty, dlatego dostosowuje się do oczekiwań innych. Dorosły człowiek z kolei uczy się, jak być blisko z kimś, nie tracąc siebie. To oznacza bycie w relacji, gdzie możemy być sobą, wyrażać swoje potrzeby i granice, nie bojąc się odrzucenia.
5. Integracja przeszłości z teraźniejszością
Z psychodynamicznej perspektywy dorosłość oznacza pogodzenie się z przeszłością i umiejętność życia w teraźniejszości. Dorosły człowiek potrafi spojrzeć wstecz na swoje dzieciństwo, zrozumieć, jak wpłynęło na to, kim jest dzisiaj, ale nie pozwala, aby przeszłość go definiowała. To oznacza umiejętność „zamknięcia starych rozdziałów” i życia tu i teraz.
6. Umiejętność samoregulacji emocji
Dorosły człowiek potrafi radzić sobie ze swoimi emocjami w sposób bardziej dojrzały. W psychodynamicznej terapii uczymy się rozpoznawać i akceptować swoje emocje, ale także reagować na nie w sposób świadomy, a nie impulsywny. Dziecko często jest zależne od innych, aby pomogli mu uspokoić się lub poczuć się lepiej. Dorosły uczy się, jak samodzielnie się regulować i znaleźć w sobie spokój.
7. Znajdowanie sensu i celu w życiu
Dorosłość to poszukiwanie i odkrywanie głębszego sensu życia. W psychodynamicznej perspektywie oznacza to rozwijanie autentycznego „ja” – czyli tego, co naprawdę nas motywuje i nadaje naszemu życiu sens. To nie jest już pogoń za aprobatą innych, ale poszukiwanie wewnętrznego spełnienia i zgodności ze sobą.
Podsumowanie
Dorosłość to coś więcej niż tylko dojrzałe ciało i dorosłe obowiązki. To głęboka wewnętrzna zmiana – przejście od życia dla innych do życia w zgodzie ze sobą. To proces odkrywania siebie, zrozumienia swojej przeszłości, ale też budowania przyszłości na własnych warunkach.